บุญยง เมืองยม

ตำนานผีกะคอขาด เป็นตำนานที่สอนหลักการดำเนินชีวิตคู่ให้ชาวเลอเวือะอยู่แบบผัวเดียว เมียเดียว และไม่แต่งงานกับพี่น้องของตนเองหรือคนในตระกูลเดียวกัน หากฝ่าฝืนก็จะเป็นผีกะทั้งผัวทั้งเมีย ชาวบ้านจะพากันรังเกียจและขับไล่ออกจากหมู่บ้าน

นิทานเรื่อง สองพี่น้อง เป็นนิทานก่อนนอนของชาวเลอเวือะ ที่แสดงให้เห็นความกตัญญูของลูกที่มีต่อพ่อแม่ ในทางกลับกันก็แสดงให้เห็นว่าผู้เป็นพ่อแม่ก็ควรมีความเมตตากรุณาต่อลูกเช่นกัน